ΔΙΧΗΝΕΤ 2010 ΜΑΘΗΜΑ 5ο: ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1. Αρχές για τη διατύπωση στόχων

Όπως εξηγεί κι ο Bob Mager, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος των διδακτικών στόχων και του διδακτικού σχεδιασμού, χωρίς διδακτικούς στόχους το πιθανότερο είναι να καταλήξεις κάπου αλλού από εκεί που πίστευες ότι κατευθυνόσουν. Στο βιβλίο του «Διδακτικοί στόχοι και Διδασκαλία» («Preparing Instrunctional Objectives») ο Mager υποστηρίζει ότι για να είναι χρήσιμος και λειτουργικός ένας διδακτικός στόχος πρέπει να αποτελείται από τα εξής συστατικά στοιχεία:

1. Επίδοση: να περιγράφει με σαφήνεια την αναμενόμενη επίδοση (ή παρατηρήσιμη συμπεριφορά), π.χ. να ταξινομεί, να επιλύει εξισώσεις δευτέρου βαθμού, να ταξινομεί.
2. Συνθήκες (προαιρετικό): να περιγράφει τις αναγκαίες συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτελείται η δραστηριότητα, π.χ. όταν παρέχονται όλα τα απαραίτητα όργανα να είναι σε θέση να εκτελεί το πείραμα.
3. Πρότυπα Κριτήρια: να περιγράφει το επίπεδο επίδοσης με βάση το οποίο η επίδοση είναι αποδεκτή, π.χ. το προϊόν του πειράματος να αντιστοιχεί στις προδιαγραφές του εργαστηριακού οδηγού.

Ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει κατανοήσει ότι αποτελεσματικός είναι ο διδακτικός στόχος που κατευθύνει με σαφήνεια όχι μόνο τον ίδιο, αλλά και το μαθητή. Είναι λοιπόν απαραίτητο να φαίνεται ξεκάθαρα η κύρια επιδίωξη, δηλαδή η αναμενόμενη επίδοση. Την κοινοποιούμε στους μαθητές μας, ώστε να έχουμε κοινή πορεία. Στα σχέδια εργασίας παροτρύνουμε τους μαθητές να διαμορφώνουν από κοινού τους δικούς τους στόχους. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως μέσα από τις μαθητικές ερωτήσεις, όπως θα παρουσιάσουμε παρακάτω στα πρακτικά θέματα.


2. Είδη στόχων και δραστηριοτήτων

Το ζητούμενο σε μια ανοικτή ερευνητική διαδικασία, όπως είναι τα σχέδια εργασίας, είναι να επιτυγχάνεται ποικιλία ως προς το είδος και την ποιότητα των στόχων. Παρουσιάζουμε ένα δείγμα παρακάτω:

Ένα φάσμα δεξιοτήτων και διδακτικών στόχων

Κατηγορία δεξιοτήτων

• Αναπαραγωγή Reproductive (εφαρμογή σε γνωστές καταστάσεις)

• Παραγωγή Productive (εφαρμογή αρχών και στρατηγικών)

Γνωστικές δεξιότητες Cognitive skills : Διαίρεση, κανόνες γραμματικής, χημικός τύπος, σύμβολα (ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ)
Επινοεί δική του στρατηγική στην επίλυση ενός προβλήματος, π.χ. για να βρω το Μ.Ο. αφαιρώ τους δυο αριθμός και διαιρώ : 2 τη διαφορά τους (ΠΑΡΑΓΩΓΗ).

Συναισθηματικές / Κοινωνικές δεξιότητες Social and emotional skills: Ασπάζεται αξίες, απόψεις, στάσεις. Συμμορφώνεται ή απομακρύνεται από πρότυπη συμπεριφορά (ετερόνομη ηθική κατά Piaget) (ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ)
Οικείο σύστημα αξιών. Αυτο-συναίσθημα. Αυτο-πραγμάτωση. Ενσυναίσθηση (empathy). Επιχειρηματολογία. Στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων στις σχέσεις (ΠΑΡΑΓΩΓΗ).

Ψυχοκινητικές δεξιότητες Psychomotor skills
Αυτοματισμός κινήσεων, όπως η ρουτίνα στη χρήση οργάνων στο εργαστήριο, το τρέξιμο, ο χειρισμός του κιβωτίου ταχυτήτων (ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ).
Η δημιουργική έκφραση στο χορό, στις εικαστικές τέχνες, κτλ (ΠΑΡΑΓΩΓΗ).

Για περισσότερα:

Κουλουμπαρίτση, Α.Χ., Μουρατιάν, Ζ. και ομάδα εκπαιδευτικών (2004) Σχέδια Εργασίας στην Τάξη και στην Πράξη. Αθήνα: Πατάκης.
Mager, R. (1975) Preparing Instructional Objectives. Belmont, Ca: Pitman Learning. Στα ελληνικά, Διδακτικοί στόχοι και Διδασκαλία (1995) σε μετάφραση του Γ. Βρεττού, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Romiszowski, A.J. (1992) Designing Instructional Systems. London: Kogan Page.


Βεβαίως, στη σχολική καθημερινότητα και πραγματικότητα η διαμόρφωση των στόχων δεν έχει αυτή την «επιτηδευμένη, ακαδημαϊκή» μορφή. Αυτό, όμως δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε την ποικιλία κι εναλλαγή στους στόχους. Στα σχέδια εργασίας αποτελεί σύνθημα πλέον ότι είναι ανάγκη να «πυκνώσουμε τις ψυχοκινητικές και τις κοινωνικού τύπου δραστηριότητες και να αραιώσουμε τις ρουτίνες τύπου ‘γράψε – διάβασε – πες - γράψε, κ.ο.κ.’».

Οι στόχοι διαμορφώνονται μετά την εννοιολογική ανάλυση του θέματος και επηρεάζονται από αυτή. Επίσης, συχνά, ή μάλλον τις περισσότερες φορές, εμείς οι εκπαιδευτικοί πρώτα σκιαγραφούμε εν τάχει τις δραστηριότητες, για να δούμε με τη φαντσία μας τους μαθητές μας εν δράσει και να φτάσουμε νοερά στο ποθητό αποτέλεσμα κι έτσι να παράσχουμε στον εαυτό μας τις πρώτες εγγυήσεις ότι αξίζει τον κόπο να εμπλακούμε σε αυτή ή την άλλη διαδικασία. Και σίγουρα θα παρηγορούσε πολλούς από εμάς η επίγνωση ότι, έστω κι ενορατικά, κι εμπειρικά, και χωρίς να διαθέτουμε εξειδικευμένη τεχνογνωσία, συγκλίνουμε με τις σύγχρονες τάσεις του σχεδιασμού της διδασκαλίας που μας συμβουλεύουν να ξεκινάμε από την αξιολόγηση και την τελική επίδοση των μαθητών.

Εφαρμογές

 1. Σχεδιάστε με σαφήνεια διδακτικούς στόχους που να καθιστούν τους μαθητές ικανούς να κινούνται στο εργαστήριο Φ.Ε. με ασφάλεια.

2. Ποιοι είναι κατά τη γνώμη σας οι τρεις βασικότεροι στόχοι, τους οποίους πρέπει να συμπεριλάβετε στο ρεπερτόριό σας προκειμένου να βοηθήσετε τους μαθητές σας να εργαστούν ομαδικά;

ΔΙΧΗΝΕΤ 2010 ΜΑΘΗΜΑ 3ο & 4ο ΜΑΘΗΜΑ: ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

Από το βιβλίο του κ. Ματσαγγούρα Οργάνωση και Διεύθυνση της Σχολικής Τάξης (1998) σελ 58.

•ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

•Είναι ο τρόπος με τον οποίο οι μαθητές μιας τάξης  αντιλαμβάνονται τις ψυχοκοινωνιολογικές σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην τάξη.

•Έχει αποδειχτεί ερευνητικά ότι το θετικό ψυχολογικό κλίμα της τάξης επιδρά θετικά τόσο στην επίδοση των μαθητών όσο στη συμπεριφορά τους.

•Έχουν αναφερθεί 15 παράγοντες που συνθέτουν τον όρο ψυχολογικό κλίμα. Από αυτούς οι πέντε έχει διαπιστωθεί ότι είναι καλοί δείκτες του όλου ψυχολογικού κλίματος:

•

•1. Ικανοποίηση (satisfaction) από τη σχολική εργασία, τη συναναστροφή με συμμαθητές, τη σχέση με εκπαιδευτικό.

•2. Συνεκτικότητα (cohesiveness)  είναι το αίσθημα συμμετοχής στην ομάδα που κάνει τον μαθητή να νιώθει ότι ανήκει στην ομάδα της τάξης και αποτελεί μέλος της. Η συνεκτικότητα εξαρτάται από τον τρόπο διδασκαλίας, την προσωπικότητα του μαθητή και τα δημογραφικά στοιχεία των μαθητών.

•3. Διενεκτικότητα (friction) είναι το αντίθετο της συνεκτικότητας και αναφέρεται στην ύπαρξη διαφωνιών, συγκρούσεων και αντεγκλήσεων μεταξύ των μελών μιας ομάδας. Μεταξύ διενεκτικότητας και μάθησης υπάρχει αρνητική συνάφεια.

•4. Ανταγωνιστικότητα (competitiveness)  δεν είναι διενεκτικότητα, αλλά ήπιος ανταγωνισμός μεταξύ των μαθητών για καλύτερες επιδόσεις. Μπορεί να είναι ατομική ή διομαδική.

•5. Δυσκολία (difficulty) αναφέρεται στον βαθμό δυσκολίας που αποδίδουν οι μαθητές στην εργασία τους στα διάφορα μαθήματα. Ήπιος βαθμός δυσκολίας αποτελεί πρόκληση για μάθηση. Υπερβολικός βαθμός δυσκολίας αποτρέπει τον μαθητή και λειτουργεί αρνητικά. Το ίδιο και η πολύ εύκολη εργασία.

Μέτρηση του Ψυχολογικού Κλίματος της Τάξης

Το Ερωτηματολόγιο της Τάξης μου (ΤΕΤ)

(Fraser, Anderson, Walberg: My Classroom Inventory) 

1. Το μάθημα περνάει ευχάριστα .........                             Σ    Δ  
2. Τα παιδιά τσακώνονται συνέχεια μεταξύ τους. 
3. Συχνά τα παιδιά συναγωνίζονται στο τρέξιμο. 
4. Η σχολική εργασία που κάνουμε (στο μάθημα Χημείας) είναι δύσκολη.  
5. 'Ολοι οι μαθητές μου είναι φίλοι μου. 
6. Μερικοί δεν είναι ευχαριστημένοι με την τάξη μας.  
7. Μερικοί συμμαθητές μου είναι "παλιόπαιδα".  
8. Οι περισσότεροι μαθητές προσπαθούν να ξεπεράσουν στα μαθήματα τους άλλους. 
9. Οι περισσότεροι μαθητές τελειώνουν τις ασκήσεις χωρίς βοήθεια.  
10. Μερικά παιδιά δεν είναι φίλοι μου. 
11. Η φετινή τάξη μου αρέσει. 
12. Σε πολλούς συμμαθητές μου αρέσουν οι τσακωμοί. 
13. Σε μερικούς κακοφαίνεται, όταν δεν καταφέρνουν τα τόσο καλά όσο οι άλλοι.  
14. Μόνο οι έξυπνοι μπορούν να λύσουν τις ασκήσεις. 
15. Όλα τα παιδιά είμαστε στενοί φίλοι. 
16. Σε μερικούς δεν αρέσει η τάξη μας.  
17. Πολλοί θέλουν να γίνεται "το δικό τους". 
18. Μερικοί προσπαθούν πάντα να ξεπεράσουν τους άλλους.   
19. Η σχολική δουλειά είναι δύσκολη. 
20. Οι συμμαθητές μου συμπαθεί ο ένας τον άλλο. 
21. Η τάξη μας είναι ευχάριστη. 
22. Οι συμμαθητές μου τσακώνονται συχνά.  
23. Μερικοί θέλουν πάντα να πρωτεύουν. 
24. Οι περισσότεροι τα καταφέρνουν μόνοι τους με τις ασκήσεις και τα προβλήματα.

25. Οι μαθητές της τάξης μου αισθάνονται μεταξύ τους σαν καλοί φίλοι.

Τρόπος Χρήσης του Ερωτηματολογίου

Χορηγείται στους μαθητές, οι οποίοι κυκλώνουν το Σ=Συμφωνώ ή Δ=Διαφωνώ. Η συμπλήρωση διαρκεί 10-15 λεπτά.

Ερμηνεία με βάση τους πέντε παράγοντες

Ικανοποίηση: ερωτήσεις 1,6,11,16,21

Διενεκτικότητα: ερωτήσεις 2,7,12,,17,22

Ανταγωνιστικότητα: ερωτήσεις 3,8,13, 18, 23.

Δυσκολία: ερωτήσεις 4, 9, 14, 19, 24.

Συνεκτικότητα: ερωτήσεις 5, 10, 15, 20, 25

Αυτο-εκπληρούμενη προφητεία   (self-fullfilling prophecy)

Στον τομέα της Ψυχολογίας ο όρος "αυτο-εκπληρούμενη προφητεία" χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι οι αρνητικές στάσεις και απόψεις απέναστι σε άτομο ή ομάδα ατόμων, προβλέπουν και κατά κάποιο τρόπο προδιαγράφουν την αρνητική συμπεριφορά του ατόμου αυτού. Τον όρο επινόησε ο Robert Merton (1948), σύμφωνα με τον οποίο: "μια λάθος ερμηνεία μιας κατάστασης ή συμπεριφοράς πυροδοτεί μια νέα συμπεριφορά, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει την αρχική λανθασμένη άποψη". Ο Merton άντλησε το παράδειγμά του από τη οικονομία και συγκεκριμένα από την πρώχευση και τα ελλείματα τραπεζών. Παρατήρησε ότι οι ψεύτικες διαδόσεις για το ότι μια τράπεζα είναι δήθεν  υπό πτώχευση, δημιουργούσε μαζικό πανικό  με προβλέψιμες συνέπειες για την εν λόγω τράπεζα. Μήπως αυτό σας φέρνει στο νου κάποιο γνώριμο  συνειρμό;

 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει ότι εγκλωβίζεται συχνά σε στερεότυπα και στον "φαύλο κύκλο" της αυτο-εκπληρούμενης προφητείας. Η κακή φήμη ενός μαθητή πυροδοτεί  χαμηλές προσδοκίες και ανάλογη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού προς τον μαθητή. Αυτό υποστήριξαν το 1968 οι Robert Rosenthal και Lenore Jacobson  στο βιβλίο τους "Pygmalion in the Classroom". Σε μεταγενέστερηο δημοσίευμα ο Rosenthal (1974) προτείνει τέσσερις διδακτικές ενέργειες " θετικής προφητείας "  και θετικών προσδοκιών που μπορεί να μεγιστοποιήσουν την επίδοση των μαθητών:

• Δημιουργία οικογενειακής ατμόσφαιρας (κοινωνικο-συναισθηματική ασφάλεια)
• Ανατροφοδότηση του μαθητή (του λέμε πώς τα πήγε και πώς μπορεί να βελτιώσει την επίδοσή του)
• Συστηματική διδασκαλία, περισσότερος χρόνος και σε ανώτερο επίπεδο
• Τήρηση χρόνου αναμονής για τη μαθητική απάντηση, αλλά και χρόνου για να υποβάλλει ο μαθητής ερωτήσεις (βλ. Brophy Good, 1992, κεφάλαιο 3, Looking in Classrooms).

Σύμφωνα με το μοντέλο των Brophy και Good (1992,   σελ. 88-89) οι προσδοκίες των εκπαιδευτικών για τους μαθητές ούτε ξεκάθαρες είναι πάντα ούτε σταθερές. Και να είναι σταθερές, μπορεί  να μην τις εκδηλώνει ο εκπαιδευτικός. Τέλος, μπορεί ο μαθητής να εμποδίζει την αυτο-εκπληρούμενη πορεία των προσδοκιών του καθηγητή  με το να αντιδρά με τέτοιο τρόπο που να τις εξουδετερώνει.

Εφαρμογές

Ο Γιώργος Πετροφάνους διδάσκει στη Δευτέρα Γυμνασίου Χημεία. Στην τάξη του φέτος είναι η  Χαρά, κόρη μιας φίλης και συναδέλφου του Χημικού. Ο Γιώργος δεν τη γνωρίζει, αλλά είναι σίγουρος ότι θα είναι καλή μαθήτρια, θα λειτουργεί επικουρικά στο μάθημά του και θα αριστεύσει. Άλλωστε, κάποιος πρέπει να εκπροσωπήσει το σχολείο στην επερχόμενη Ολυμπιάδα Χημείας.
Στο μάθημα ο Γιώργος δεν κάνει  ιδιαίτερες διακρίσεις  υπέρ της Χαράς. Τη σηκώνει τις ίδιες φορές στον πίνακα, της αναθέτει παρόμοιες εργασίες στο εργαστήριο,κατά τη διάρκεια των πειραμάτων και επιβραβεύει τις σωστές απαντήσεις, της  όπως και των άλλων μαθητών.
Στο τέλος της Τρίτης Γμνασίου η Χαρά είναι η μόνη αριστούχος στη Χημεία και προτείνεται από τους αυμμαθητές της και τον Σύλλογο Διδασκόντων ως η καλύτερη μαθήτρια Χημείας, αυτή που πρέπει να εκπροσωπήσει το σχολείο στην Ολυμπιάδα Χημείας στην Κορέα.

Διαβάστε προσεκτικά το παράδειγμα και απαντήστε στις ερωτήσεις:
(α) Υπάρχει κατά την άποψή σας αυτοεκπληρούμενη προφητεία; Πώς εκδηλώνεται;
(β) Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο καθηγητής κάνει διακρίσεις υπέρ της Χαράς; Έστω ενδείξεις που να σας οδηγούν σε υποθέσεις σχετικά με τη συμπεριφορά του καθηγητή.
(γ) Υπάρχουν αποδείξεις για την εκπλήρωση της προφητείας;

ΔΙΧΗΝΕΤ 2010 ΜΑΘΗΜΑ 2ο: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΟΡΓΑΝΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΦΕΚ1340 / 2002 για τις αρμοδιότητες των στελεχών διοίκησης) 

Οι εκπαιδευτικοί στον σύλλογο διδασκόντων:

 Στον ψυχοπαιδαγωγικό τομέα: Φροντίζουν για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων και των κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων των μαθητών.
 Στον αξιακό τομέα: Φροντίζουν για την καλλιέργεια στάσεων και αξιών, ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν θετικές στάσεις για τη ζωή και την κοινωνία.
 Στον ψυχοκινητικό τομέα: Αναπτύσσουν τις ψυχοκινητικές δεξιότητες των μαθητών, ώστε να μπορούν να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία.
 Επίσης λαμβάνουν αποφάσεις για προγράμματα αντισταθμιστικής αγωγής που μπορεί να χρειαστούν κάποιοι μαθητές (ενισχυτική διδασκαλία) ή προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας (φροντιστηριακά τμήματα και τάξεις υποδοχής),τις επιμορφωτικές ανάγκες των ίδιων των εκπαιδευτικών.

Α. Διοικητικοί Προϊστάμενοι 

--Περιφέρεια (1)- Διεύθυνση (2) - Σχολική Περιφέρεια (3) - Σχολική μονάδα (4)

1. Περιφέρεια π.χ. Αθηνών / Αττικής --------------- Περιφερειακός Διευθυντής
2. Διεύθυνση Εκπαίδευσης ------------ Διευθυντής Εκπαίδευσης
3. Σχολική Περιφέρεια ----------------- Προϊστάμενος Γραφείου
4. Σχολική Μονάδα ---------------- Διευθυντής Σχολικλης μονάδας

Β. Παιδαγωγική Καθοδήγηση

1. Περιφέρεια Αθηνών ------------- Προϊστάμενος Παιδαγωγικής Καθοδήγησης
3. Σχολική Περιφέρεια ------------- Σχολικός Σύμβουλος
-------------------------------------------------------------

Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

Οι άνθρωποι εντός: εκπαιδευτικοί, μαθητές, επικουρικό προσωπικό
Οι άνθρωποι εντός και εκτός: γονείς, όργανα διοίκησης (προϊστάμενος, σχολικός σύμβουλος), υπεύθυνοι σχολικών δραστηριοτήτων, δήμος
Οι άνθρωποι εκτός: εξωτερικοί συνεργάτες, ευρύτερη κοινότητα

Οι άνθρωποι στη σχολική μονάδα
Οι εκπαιδευτικοί (βλ. Day, D. 2003 Η Εξέλιξη των Εκπαιδευτικών. Αθήνα: Τυπωθήτω-Δαρδανός)


σελ. 122 Μία μελέτη για τους εκπαιδευτικούς πρέπει να βασίζεται στην κατανόηση τριών παραγόντων:

1. Την εμπειρία και την εξειδίκευση
2. Τις επαγγελματικές τους γνώσεις, δυνατότητες και ικανότητες
3. Τις φάσεις επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών

1. Εμπειρία: Τι σημαίνει να είναι έμπειρος ένας εκπαιδευτικός;
σελ. 125 Πέντε επίπεδα εμπειρίας - Το μοντέλο Dreyfus : Αρχάριος - Νεοφώτιστος - Ικανός - Επαρκής - Ειδήμων. Από την απόλυτη συμμόρφωση σε κανόνες και την περιορισμένη αντίληψη μιας κατάστασης στη χρήση αναλυτικής προσέγγισης, τη διορατικότητα και την άμεση λήψη αποφάσεων που είναι αποτελεσματικές.


2. Επαγγελματική Γνώση


σελ. 131 Γνώση του γνωστικού αντικειμένου - γνώσεις για την εκπαίδευση - γνώση της οργάνωσης και διεύθυνσης της σχολικής τάξης - γνώση της κατάστασης - διοικητικές γνώσεις


-Κατά Schulman, L. (1987) Knowledge and Teaching: Foundations of the New Reform. Harvard Educational Review, 57, 1: 1-22. Γνώση του περιεχομένου, γνώση και παιδαγωγική αξιοποίηση του περιεχομένου, γνώση του Αναλυτικού Προγράμματος.
  

3. Η Επαγγελματική Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών


σελ. 142 συναρτάται με τα χρόνια υπηρεσίας. Για παράδειγμα


1-3 χρόνια διδασκαλίας (ΧΔ)  ----------- είσοδος-επιβίωση-ανακάλυψη


4-6 χρόνια ΧΔ ----------------------   σταθεροποίηση


7- 18 ΧΔ ---------------------------   πειραματισμός / διαφοροποίηση


19-30 ΧΔ  -------------------------    γαλήνη -  συντηρητισμός


30+ ΧΔ ---------------------------      αποδέσμευση




Η επαγγελματική ανάπτυξη επηρεάζεται από: (α) το προσωπικό περιβάλλον (οικογένεια, κρίσεις, προσωπικές προδιαθέσεις, στάδια ζωής, θετικά σημαντικά γεγονότα), (β) κύκλος της σταδιοδρομίας, (γ) περιβάλλον του οργανισμού (τρόπος διοίκησης, εμπιστοσύνη του κοινού, κοινωνικές προσδοκίες, επαγγελματικές οργανώσεις)

Ο Οργανισμός - Σχολείο και Σχολικό Κλίμα

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟ ΚΛΙΜΑ  (Halpin &  Croft, 1963)

• Το οργανωσιακό κλίμα αναφέρεται στην αίσθηση που αποκομίζει κανείς από τη ζωή ενός οργανισμού, όσον αφορά:
• τις τετριμμένες σημαντικές καθημερινές πρακτικές
• τις αντιλήψεις των μελών του για την αποστολή του οργανισμού
• τις στάσεις και συμπεριφορές που απορρέουν από τις αντιλήψεις.

ΣΧΟΛΙΚΟ ΚΛΙΜΑ   (Hoy & Miskel, 2001)

• Η προσωπικότητα του σχολείου. Τα σταθερά ποιοτικά χαρακτηριστικά του σχολικού περιβάλλοντος που εισπράττουν τα μέλη του, διαμορφώνουν την κοινή τους αντίληψη και επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους.
• Ο ρόλος της ηγεσίας (Fullan & Hargreaves, 1991).
• Η σχολική αποτελεσματικότητα (Teddlie &Reynolds, 2001) συναρτάται με τέσσερα χαρακτηριστικά του σχολικού κλίματος:
• Καινοτομία και ανάπτυξη
• Ποιότητα και αποτελεσματικότητα
• Συλλογική στόχευση και συνοχή
• Ικανοποίηση (αναγνώριση) και ταυτότητα

βλ.και  Ματσαγγούρας (2001) Η Σχολική Τάξη: Χώρος - Ομάδα - Πειθαρχία -  Μέθοδος. Αθήνα: Γρηγόρης.

ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΛΙΜΑ: δέσμευση, συναδελφικότητα, εμπλοκή, υποστήριξη πρωτοβουλιών

ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: κατευθύνσεις, περιορισμοί, απομόνωση, αδιαφορία, αποστασιοποίηση

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Στον σύλλογο διδασκόντων οι καθηγητές λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με δύο θέματα: (α) την υποστήριξη των αδύνατων μαθητών, (β) τον χειρισμό μιας πιθανής κατάληψης του σχολείου. Κατά την άποψή σας, επί τη βάσει ποιων κριτηρίων πρέπει να διαμορφώσουν τις αποφάσεις τους; Μπορεί να διαφοροποιούνται τα κριτήρια στα δύο θέματα. Να λάβετε υπόψη σας την τήρηση ανοικτού κλίματος, καθώς και τον ρόλο του συλλόγου διδασκόντων (ΠΔ 1340/2002).
2. Ποιος θεωρείται έμπειρος καθηγητής Χημείας; Αιτιολογήστε την άποψή σας.

ΔΙΧΗΝΕΤ 2010 ΜΑΘΗΜΑ 1ο: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ