Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

ΔΙΧΗΝΕΤ 2010 ΜΑΘΗΜΑ 6ο: ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ - ΔΟΜΗ

 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 

Κατά τον σχεδιασμό μιας διδασκαλίας λαμβάνονται υπόψη μία σειρά από συγκεκριμένα δομικά στοιχεία που συνδέονται μεταξύ τους με συστημική αλληλεξάρτηση. Τα στοιχεία-άξονες συστημικού σχεδιασμού είναι περίπου δώδεκα και παρουσιάζονται παρακάτω:

1. Αναφορά και ανάλυση θέματος: Για παράδειγμα, «Διδασκαλία στις Φυσικές Επιστήμες με στόχο τη γνώση, την κατανόηση και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης». Κάθε κομβικό σημείο του εν λόγω θέματος αποτελεί άξονα που αναλύεται περαιτέρω κατά τη σύνταξη του σχεδίου μαθήματος, αλλά επηρεάζει και επηρεάζεται και από άλλους άξονες. Συγκεκριμένα, το κομβικό σημείο " Φυσικές Επιστήμες" αναλύεται στον άξονα «Φύση του γνωστικού αντικειμένου». «Η γνώση, η κατανόηση και η κριτική σκέψη» στον άξονα διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι, αλλά και στον άξονα "διδακτικές προσεγγίσεις και δραστηριότητες" και "αξιολόγηση της μάθησης". 

2. Το παιδαγωγικό πλαίσιο: πρέπει να ορισθεί αν αυτό που σχεδιάζεται είναι μια μονόωρη διδασκαλία, ένας αριθμός μαθημάτων, μια ενότητα τριμήνου, ένα σχέδιο εργασίας (project work) ή κάτι άλλο. Επίσης, εδώ προσδιορίζεται το όραμα και η παιδαγωγική αποστολή της διδασκαλίας.

3. Χρόνος: πρέπει να γίνει σαφής καθορισμός του χρόνου της διδασκαλίας. 

4. Φύση του γνωστικού αντικειμένου: Αναλύεται η φιλοσοφία του κάθε γνωστικού αντικειμένου, για παράδειγμα, της Χημείας. Η θέση του στο Αναλυτικό ( μέρος των ΦΕ ή ανεξάρτητο μάθημα με ιδιαίτερο κύρος;) και στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα (μονόωρο, δίωρο;). 

5. Η ομάδα στόχος: Αναλύονται τα χαρακτηριστικά των μαθητών (αναπτυξιακά, ψυχολογικά, βιολογικά) και η βαθμίδα εκπαίδευσης.

6. Οι διδακτικοί στόχοι αναλύονται σύμφωνα με τα είδη τους (παραγωγικοί και αναπαραγωγικοί) και τις κατηγορίες τους (γνωστικοί, κοινωνικοί, ψυχοκινητικοί στόχοι) : σε αυτό το σημείο περιγράφουμε τους στόχους του εκπαιδευτικού. Οι διδακτικοί στόχοι δεν πρέπει να είναι ούτε πολλοί ούτε υπερβολικά φιλόδοξοι.

7. Οι μαθησιακοί στόχοι, οι οποίοι θα περιγράφουν τι θα μπορούν να κάνουν οι μαθητές με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας.
8. Διδακτικές προσεγγίσεις και δραστηριότητες, οι οποίες θα βρίσκονται σε άμεση συνάφεια με τους στόχους. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι στόχοι και οι δραστηριότητες πρέπει να έχουν άμεση συνάφεια μεταξύ τους. Οι δραστηριότητες πρέπει να αποδεικνύουν ότι υλοποιούν συγκεκριμένες διδακτικές προσεγγίσεις, όπως είναι η διδακτική προσέγγιση της καθοδηγούμενης διερεύνησης ή της ομαδοσυνεργαστικής διδασκαλίας που επελέγησαν επειδή κρίνουμε ότι εναρμονίζονται με τον στόχους της γνώσης, της κατανόησης και της ανάπτυξης της κριτικής σκέψης. Επίσης, περιγράφονται εν συντομία οι διδακτικές προσεγγίσεις, τις οποίες υιοθετούμε. 

9. Εκπαιδευτικό υλικό: που θα χρησιμοποιηθεί: π.χ. σχολικά βιβλία, αφίσες, εργαστήρια, φυλλάδια, διαδίκτυο, κτλ.  

10. Επισημάνσεις για τυχόν δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν: ο σχεδιαστής πρέπει να κάνει προβλέψεις για τις τυχόν δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν και να ενημερώσει τον αναγνώστη ότι έχει πρόταση για τον τρόπο αντιμετώπισης τυχόν δυσκολαιών.  

11. Αξιολόγηση της μάθησης με συμβατούς και εναλλακτικούς τρόπους: που εναρμονίζονται με τους στόχους διδασκαλίας και μάθησης. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η επικρατούσα αντίληψη στην αξιολόγηση είναι να κατανοήσουμε αν έμαθε και τι μπορεί να κάνει με όσα έμαθε ο μαθητής. Πού μπορεί να αξιοποιηθεί η μάθησή του δημιουργικά. Η αξιολόγηση δεν έχει στόχο την βαθμολόγηση και τον εξευτελισμό της προσωπικότητας του μαθητή. Γιαυτό και μιλάμε για αξιολόγηση της μάθησης κι όχι του μαθητή.

12. Αποφάσεις και δράσεις μετά τη διδασκαλία: Η αξιολόγηση θα προσφέρει δεδομένα που θα οδηγήσουν σε αποφάσεις για την περαιτέρω διδασκαλία ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματικότερη μάθηση. div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">