ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
1. ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ
Η αξιολόγηση της μάθησης είναι η
διαδικασία συλλογής πληροφοριών
(δεδομένων) από τα έργα των μαθητών, με
βάση την οποία ο εκπαιδευτικός προβαίνει
σε ερμηνείες και συμπερασμό σχετικά με
το κατά πόσο ο μαθητής κατέκτησε τον
μαθησιακό στόχο.
Ας χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα. Ο
εκπαιδευτικός Χ έχει διδάξει προβλήματα
που επιλύονται με εξισώσεις πρώτου
βαθμού. Έχει επιλύσει προβλήματα επί 3
εβδομάδες και έχει δώσει ασκήσεις για
το σπίτι. Όταν ολοκληρώνεται η ενότητα
αποφασίζει να βάλει γραπτή δοκιμασία
για να συλλέξει πληροφορίες και να
ελέγξει τον βαθμό στον οποίο οι μαθητές
μπορούν με άνεση να επιλύουν προβλήματα
με εξισώσεις μόνοι τους. Για να ελέγξει
με σωστό τρόπο πόσο καλά έμαθαν οι
μαθητές από τη διδασκαλία του πρέπει
τα προβλήματα που θα επιλέξει να
προσιδιάζουν σε δυσκολία, μορφή και
περιεχόμενο με εκείνα που έχουν διδαχθεί
οι μαθητές.
|
Είναι θέμα δικαιοσύνης και ορθότητας
οι αξιολογικές δραστηριότητες να
προσιδιάζουν με τις διδακτικο-μαθησιακές
δραστηριότητες. Ο εκπαιδευτικός
δεν στήνει παγίδες στους μαθητές του
κατά την αξιολογική διαδικασία.
Επίσης,
προσέχει τη διάρκεια. Δεν μπορεί να
ζητεί από τους μαθητές του να κάνουν
πρωταθλητισμό κατά τη διάρκεια της
αξιολόγησης, ενώ την υπόλοιπη χρονιά
εκπαιδεύονται να απαντούν πιο χαλαρά.
|
Όταν διορθωθούν τα γραπτά, ο Χ διαπιστώνει
ότι κάποιοι μαθητές έχουν επιλύσει
σωστά όλα τα προβλήματα, ενώ άλλοι έχουν
διαβαθμισμένη επιτυχία. Ο Χ θα καταλήξει
στη γενίκευση ότι όσοι έλυσαν σωστά τα
προβλήματα ξέρουν να λύνουν προβλήματα,
ενώ οι άλλοι χρειάζονται συμπληρωματική διδασκαλία. Θα αναλύσει τα λάθη και θα
εστιάσει σε λεπτομέρειες, για να βοηθήσει
τους μαθητές που δεν έλυσαν σωστά τα
προβλήματα και μάλιστα κατά τρόπο προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Άρα, η αξιολόγηση πληροί τον διαμορφωτικό της ρόλο.22
|
Τα
ανακεφαλαιωτικά διαγωνίσματα βοηθούν
τους εκπαιδευτικούς να βγάλουν ένα
γενικό συμπέρασμα και να καταλήξουν
σε γενικεύσεις για το κατά πόσο κάθε
μαθητής κάλυψε τον μαθησιακό στόχο.
Βέβαια, όταν οι γενικεύσεις αυτές
στηρίζονται μόνο σε ένα διαγώνισμα ή
μια δυο προφορικές ερωτήσεις μέσα σε
διάστημα 3-4 μηνών, τότε τα συμπεράσματα
αυτά μπορεί να είναι λανθασμένα και
άδικα.
|
Προκειμένου ο εκπαιδευτικός να συλλέξει
τα κατάλληλα δεδομένα από κάθε μαθητή,
τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε ποσότητα,
πρέπει να διατυπώσει το κατάλληλο
ερώτημα, που είναι:
|
Συγκεντρώνω
τα κατάλληλα δεδομένα, αυτά που θα με
οδηγήσουν στη σωστή απόφαση;
|
Κάποια δεδομένα είναι πιο κατάλληλα
από κάποια άλλα. Είναι πιο έγκυρα.
Για παράδειγμα, αν επιθυμεί ο εκπαιδευτικός
να συγκεντρώσει πληροφορίες για το αν
έμαθαν οι μαθητές του να επιλύουν
προβλήματα, θα τους βάλει τεστ για να
επιλύσουν προβλήματα και δεν θα αρκεστεί
στην εκτίμησή του ότι τους βλέπει να
μετέχουν ενεργά κατά την επίλυση
προβλημάτων στον πίνακα από συμμαθητές
τους. Τέτοιου είδους εκτιμήσεις δεν
είναι έγκυρες.
|
Εγκυρότητα είναι χαρακτηριστική
ιδιότητα κάθε είδους αξιολόγησης, η
ύπαρξη της οποίας συμβάλλει ώστε να
συλλεγεί η κατάλληλη πληροφορία (ρωτάω
αυτό ακριβώς που θέλω να μάθω) ώστε να
εξαχθεί το κατάλληλο συμπέρασμα.
Η αξιολόγηση της μάθησης είναι έγκυρη
όταν προσδιορίζονται όσο γίνεται
ακριβέστερα δύο παράγοντες:
Η εγκυρότητα της αξιολόγησης έχει
διαβαθμίσεις: άλλοτε είναι υψηλή,
άλλοτε μέτρια και άλλοτε είναι ανύπαρκτη,άρα είναι άκυρη.
|
2. ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ
Για να καταστήσει πιο αξιόπιστη την
αξιολόγησή του ο εκπαιδευτικός Χ πρέπει
να επαναλάβει περισσότερες φορές τις
γραπτές δοκιμασίες με την επίλυση
προβλημάτων. Αν τα αποτελέσματα παραμένουν
σταθερά, τότε αυτή η εικόνα των
μαθητών είναι αντιπροσωπευτική και η
αξιολόγηση μπορεί να χαρακτηριστεί ως
αξιόπιστη.
|
Η αξιοπιστία αναφέρεται στο πόσο
σταθερά ίδια είναι τα αποτελέσματα
μιας αξιολόγησης που επαναλαμβάνεται
σε ίδιους ή σε ανάλογων χαρακτηριστικών
μαθητές.
Η αξιοπιστία έχει διαβαθμίσεις: είναι
υψηλή, μέτρια ή αναξιόπιστη.
Όταν η αξιοπιστία της αξιολόγησης
είναι υψηλή, τότε η συμπεριφορά των
μαθητών μπορεί να θεωρείται ως
αντιπροσωπευτική.
Η έγκυρη αξιολόγηση πρέπει οπωσδήποτε
να είναι αξιόπιστη.
Η
αξιόπιστη αξιολόγηση δεν χρειάζεται
να είναι έγκυρη. Για π.χ., ένας μαθητής
μπορεί να αποδίδει σταθερά με τον ίδιο
τρόπο σε ίδιου τύπου ερωτήσεις, μόνο
που οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να είναι
οι λάθος ερωτήσεις, δηλαδή άκυρες.
|
